Chay là một loại cây quen thuộc của vùng Đồng Bằng Bắc Bộ. Ngày xưa, loại cây này chỉ đơn thuần là cây xanh được nhiều nhà trồng trước sân. Nó cho bóng mát và quả sử dụng trong nhiều món ăn dân dã. Ngày nay cây Chay được sử dụng như một loại cây cảnh quý hiếm. Nó được thị trường sẵn đón với các dáng cây đại thụ hoặc bonsai độc đáo. Cùng Cây Xanh Hà Đông tìm hiểu thêm thông tin về loại cây này trong bài viết dưới đây.
Đặc điểm của cây Chay công trình
Ở miền Bắc cây Chay là loại cây khá quen thuộc và đã xuất hiện từ lâu đời. Nhưng trong những năm gần đây thì nó dần trở nên xa lạ đặc biệt là với nhiều người trẻ.
Chay là một loại cây thuộc họ Dâu tằm (Moraceae) và có tên tiếng Anh là Artocarpus tonkinensis A. Chev. Dân gian Việt Nam thì còn có các tên gọi khác như Chay Bắc Bộ, cây Mạy Khoai, cây Chay Ăn Trầu, cây Chay Vỏ Tím,… Hiện có 2 loại phổ biến là Chay đỏ hay còn gọi là Chay tím và Chay xanh.
Người ta cho rằng Chay có nguồn gốc xuất xứ từ nước ta, vì nó rất hiếm tìm thấy ở các quốc gia khác. Tại nước ta, nó phân bổ nhiều ở các tỉnh phía Bắc nên nó còn được gọi là Chay Bắc Bộ là vì vậy. Ban đầu cây mọc nhiều trong rừng, sau đó được người dân đem về trồng trong vườn nhà vì nó có nhiều ứng dụng.
Một số tỉnh có Chay phân bổ nhiều là Hà Nội, Bắc Ninh, Hà Nam, Nam Định, Bắc Kạn, Lào Cai,… và mọc thưa thớt ở tỉnh một số Trung Du Duyên Hải.
Làm sao để nhận biết cây Chay?
Nhiều người trẻ hiện nay không được biết nhiều về cây Chay công trình, do nó không được phổ biến như xưa nữa. Tuy nhiên nó lại được một số người chơi cây tìm mua làm cây xanh công trình, cây bonsai và có giá cũng khá cao.
Để nhận biết cây cũng khác đơn giản, Chay là loại cây thân gỗ cao có thể đến 15m. Tán cây xanh và rộng, thân cây mọc thẳng với cành nhánh tỏa xung quanh rất mát. Khác với nhiều loại cây gỗ cao khác, vỏ cây không xù xì mà khá nhẵn. Cành cây già màu xám còn khi non có màu xanh và có lớp lông trắng mỏng bao quanh.
Lá cây hình bầu dục, kích thước khá lớn gần bằng bàn tay người trưởng thành. Kích thước lá có thể dài đến 20cm và to rộng từ 8 – 10cm. Với cành nhánh phát triển rộng và các lá đơn đều lớn như vậy. Nên cây Chay công trình cho tán lá rất rộng và bóng mát rất tốt.
Rễ cây khá đặc biệt, bên ngoài có một lớp vỏ mỏng dễ bong ra ngoài. Tiếp đến là lớp vỏ mềm hơn có màu nâu hồng bao quanh. Và cuối cùng là phần ruột trắng bên trong cứng hơn. Lớp vỏ mềm bên ngoài thường được các bà các mẹ dùng để ăn trầu gọi là khúc “vỏ”. Đây chính là phần tạo nên màu đỏ thắm của bã trầu. Chính vì vậy mà cây còn có tên gọi là Chay Ăn Trầu.
Hoa Chay có hình bầu dục, có cả hoa cái và hoa đực trên cùng 1 cây. Quả của cây có hình tròn hình cầu hoặc hình bầu dục và đôi khi là hơi méo mó. Quả Chay có vỏ mềm, bên ngoài có một lớp lông nhung. Bên ngoài vỏ có màu xanh tươi, khi quả chưa chín sẽ có vị rất chua. Vị chua đặc trưng này được tận dụng để chế biến nhiều món ăn như: canh chua, cá kho,… Nếu là giống Chay đỏ thì bổ quả bên trong ra sẽ có màu hồng đỏ rất đẹp mắt.
Khi quả chín vỏ sẽ hơi chuyển sang màu vàng, lúc này quả sẽ có vị ngọt nhẹ hơi chua dịu, ăn rất ngon. Trong quả có chứa hạt to như hạt xoan, nhiều nhựa dính.
Cây Chay là loại cây quen thuộc và có nhiều ứng dụng trong đời sống
Tại các vùng nông thôn Bắc Bộ Chay là loại cây cực kỳ quen thuộc. Nó đã gắn bó với người dân Việt Nam từ lâu đời và có nhiều ứng dụng trong đời sống. Ta có thể liệt kê ra một số những tác dụng của cây Chay công trình trong đời sống như sau:
- Tán cây xanh tươi, bản lá rộng và mát được trồng làm cây cho bóng mát. Mang lại không khí trong lành và thư giãn, tạo môi trường sống xanh hơn.
- Quả Chay được dùng làm nguyên liệu trong chế biến nhiều món ăn dân dã. Một số món ăn từ loại quả này phải kể đến là: canh cá chua nấu quả Chay xanh, cá kho quả Chay, sinh tố quả Chay chín,…
- Rễ Chay dùng làm vỏ để các bà các mẹ ăn trầu
- Một số bộ phận của cây như rễ, lá, vỏ cây có các hoạt tính hóa học tích cực. Nó là thành phần quan trọng để điều trị một số bệnh về tiêu hóa, nhược cơ, đau nhức, xương khớp,…
- Gỗ Chay tuy là loại gỗ nhẹ nhưng cũng được làm một số đồ nội thất, đồ thủ công mỹ nghệ,…
- Cây Chay to lớn, vững chắc và xanh tốt mang ý nghĩa về sự trường tồn, luôn vươn lên trong cuộc sống và thịnh vượng.
Có nên trồng cây Chay công trình trước nhà hay không?
Chay là một cây xanh cho bóng mát tuyệt vời và có nhiều lợi ích khác trong cuộc sống. Bên cạnh đó thì loại cây này cũng là biểu tượng của sự may mắn, thịnh vượng và vững bền. Thân cây to, mọc sừng sững với tán lá xanh rộng. Chắc chắn nó sẽ rất phù hợp để trồng trước nhà.
Thực tế thì trong dân gian, Chay thường được trồng trong khoảng sân rộng trước nhà. Hoặc nó cũng được trồng sau vườn hay xung quanh nhà. Tuy nhiên là do thời điểm trước đây không gian đất còn rộng rãi hơn. Ngày nay đa số ở các nơi quỹ đất đã bị thu hẹp lại. Vậy thì việc trồng một loại cây to như cây Chay công trình cũng cần được xem xét kỹ lưỡng.
Lưu ý gì khi trồng cây Chay công trình trước nhà?
Vị trí trước nhà là nơi rất quan trọng của mỗi ngôi nhà. Về hình thức nó là nơi thể hiện nét đẹp của ngôi nhà. Về tâm linh – phong thủy nó là nơi quyết định nguồn vượng khí vào nhà có ổn định hay không.
Bạn hoàn toàn có thể trồng cây Chay công trình trước nhà. Nhưng cần lưu ý không trồng chính giữa lối đi. Tốt nhất nên trồng ở góc sân hay sóc vườn. Cũng nên tránh trồng ngay cạnh nhà vì rễ cây có thể phá hủy kết cấu của tường nhà.
Nếu không gian sân nhà phía trước của nhà bạn hạn chế. Thì có thẻ trồng các dáng Chay cảnh bonsai cũng rất đẹp mắt nhé.
Các loại cây Chay phổ biến
Cây Chay có phổ biến 2 giống cây là Chay Đỏ hay Chay Tím và Chay Xanh. Hai loại này cũng không có gì quá khác biệt về hình dáng. Còn về kích cỡ cây thì hiện nay Chay được chia ra làm 04 loại. Cụ thể mỗi loại như sau:
Chay giống
Chay giống là các cây có kích thước chiều cao từ 20 – 80cm tùy loại. Nó thường được các vườn ươm gieo trồng bằng hạt. Hoặc nhân giống bằng cách chiết cành hay ghép cành. Loại này có giá không quá cao, dao động chỉ từ 30 nghìn đồng với một cây 20cm. Loại này ưu điểm là rẻ nhưng thời gian trồng sẽ lâu hơn các loại có kích thước lớn hơn.
Chay Bonsai
Chay Bonsai là một thú chơi cây cảnh được khá nhiều người yêu thích. Cũng như các loại cây cảnh bonsai khác. Chúng được tạo dáng thành những thế đặc sắc và thú vị. Các cây được chăm sóc với những kỹ thuật tỉ mỉ, dáng cây đẹp mắt. Giá của loại Chay này rất đa dạng, có cây vài triệu có cây lên đến cả chục hay cả trăm triệu. Tùy vào tuổi cây, thế cây mà giá có thể chênh lệch khác nhau.
Chay công trình
Chay công trình là những cây có tuổi đời từ vài năm, kích thước cây khoảng 3 – 5m. Loại này thường được các chủ công trình công cộng hay nhà dân chọn mua về trồng. Loại này có ưu điểm là trồng sẽ nhanh cho tán cây xanh mát. Không tốn thời gian như trồng loại cây giống. Tuy nhiên giá mua cây Chay công trình sẽ cao hơn, dao động từ vài triệu đồng một cây tùy kích thước.
Chay đại thụ
Chay đại thụ là những cây Chay to lớn có tuổi đời lên đến cả chục năm. Loại này có giá khá đắt, có thể là vài chục triệu, nhiều cây có thể lên đến cả trăm triệu. Loại này thì thường được các khu biệt thự, nhà hàng cao cấp hay khu nghỉ dưỡng chọn mua về trồng để trang trí cảnh quan. Sự đặc sắc của nó nằm ở dáng cây to lớn, sự bề thế và uy quyền của cây. Hơn nữa là số lượng Chay đại thụ cũng không có nhiều. Các cây xanh đại thụ luôn là một điểm nhấn thể hiện sự đẳng cấp chơi cây của người chơi.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Chay công trình
Trong các loại cây trên thì Chay công trình vẫn là loại được tìm mua phổ biến nhất. về kỹ thuật trồng và chăm sóc của loại cây này cũng không quá phức tạp. bạn có thể tham khảo các điểm sau đây:
- Đất trồng: Chay có thể sống trên nhiều loại đất khác nhau nhưng tốt nhất nên chọn đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt. Đào hố và trộn thêm các loại phân bón tổng hợp, mùn trấu lót cho cây trước 2 tuần. Làm như vậy để tăng độ dinh dưỡng và tơi xốp cho đất. Giúp cây nhanh chóng bén rễ và phát triển tốt hơn.
- Chuẩn bị hố trồng: Tùy thuộc vào kích thước của cây thì có thể chuẩn bị hố trồng cho phù hợp. Thường thì kích thước hố sẽ tối thiểu là 40x40x40cm.
- Trồng cây: Nhẹ nhàng bóc lớp nilon ở bầu cây, chú ý nhẹ nhàng để không làm tổn thương bộ rễ. Sau đó đặt cây vào chính giữa hố và nén đất cho đến khi đầy miệng hố. Có thể phủ lên một lớp rơm rạ để tránh thoát nước cho đất. Trồng cây xong nên dùng cọc để chống cho cây khỏi bị mưa gió làm xô đổ.
- Nước tưới: Cây Chay công trình có nhu cầu nước tưới khá cao. Một tuần có thể tưới 3 – 4 lần vào mùa nắng nóng hay khí mới trồng. sau đó tùy vào thời tiết có thể giảm lượng nước tưới xuống.
- Phân bón: Cây không cần quá nhiều dinh dưỡng, một năm có thể bón 1 – 2 lần bằng phân bón tổng hợp là được. Chú ý bón xung quanh cách xa gốc cây 30cm – 40cm.
- Sâu bệnh: Chay công trình hầu như không có sâu bệnh hại và rất khỏe mạnh. Tuy nhiên vẫn cần theo dõi thường xuyên các biểu hiện của cây để kịp thời xử lý. Nếu có hiện tượng lạ, cần loại bỏ ngay phần bị sâu bệnh và sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật.
Địa chỉ mua bán cây Chay công trình Hà Nội uy tín, giá rẻ
Tại Hà Nội không khó để tìm địa chỉ mua cây Chay công trình. Đó cũng là một điểm khó khăn cho khách hàng khi tìm mua loại cây này. Khi không biết lựa chọn đơn vị nào bán cây Chay công trình uy tín. Bạn có thể tham khảo các loại cây xanh công trình tại Vườn Cây Xanh Hà Đông.
- Đây là nơi chuyên bán các loại cây xanh công trình, cây ăn quả, cây quý hiếm,… hàng đầu miền Bắc
- Vườn có chế độ bảo hành dài hạn
- Đảm bảo bán cây xanh với giá tận vườn không qua trung gian
- Hỗ trợ kỹ thuật trồng và chăm sóc cây tận tình sau khi mua
- Cung cấp đa dạng dịch vụ cây xanh: dịch vụ trồng cây xanh, dịch vụ chăm sóc cây xanh, dịch vụ vận chuyển cây xanh,…
Bạn có thể liên hệ qua số Hotline của Vườn Cây Xanh Hà Đông, để nhận bảng báo giá mua cây Chay công trình tốt nhất!
